De Duitse Pinot Noir / Spätburgunder wijn 

Wat de Riesling wijn in kwalitatief opzicht voor witte wijnen betekent, belichaamt de Spätburgunder of Pinot Noir dit onder de rode wijn: dit zijn rode wijnen waarvoor de lat hoog ligt. In de Pfalz is een aantal wijnboeren, dat een uitstekende Spätburgunder of Pinot Noir kunnen maken. De kwaliteit van de Spätburgunder Pfalz wordt nog elk jaar verder verbeterd en internationale vinologen beweren dat de kwaliteit van dit type Duitse wijn die van Franse overstijgt. Overigens geldt dit ook voor een aantal andere type witte en rode wijnen. Het Duitse Wijn- en Forschungsinstituut heeft sinds twee decennia voor de nodige wetenschappelijk achtergrond gezorgd om de huidige kwaliteit te bereiken. De beide namen, Pinot Noir en Spätburgunder worden in de wereld door elkaar gebruikt en er zijn vele “ondersoorten”. Echter, de smaak is altijd herkenbaar. Het overgrote deel van de Duitse Spätburgunders / Pinot Noirs is droge wijn. Een beperkte hoeveelheid wordt gebruikt voor het produceren van rosé en Blanc de Noir (witte wijn van blauwe druif). Ook wordt van de Pinot Pinot druif in combinatie met andere type druiven, hele goede en krachtige cuvées gemaakt.

De Duitse Pinot Noirs bijvoorbeeld imponeerden in een recente International Pinot Noir proeverij; zeven plekken bezetten zij in de top 10! De blinde proeverij, die werd beoordeeld door topproevers, onder andere Master of Wine Jancis Robinson MW, Xavier Rousset MS en Peter McCombie MW. De proeverij werd georganiseerd door het Duitse Wijninstituut en wordt voorgezeten door Tim Atkin MW.

Geschiedenis van de Duitse Pinot Noir / Spätburgunder

Het druivenras Spätburgunder of Pinot Noir behoort tot de zogeheten Burgunderfamilie en daarmee tot de vroegste rassen die in het westelijk deel van Centraal Europa uit wilde druiven veredeld werden. Karel de Dikke introduceerde het in 884 aan het Bodenmeer. In de 13e eeuw werd het in de Rheingau aangeplant, en in de 16e eeuw stond het vermoedelijk ook in de Pfalz. In de 18e eeuw is de druif mogelijk vanuit de Bourgogne naar de Ahr gebracht. Dankzij de opkomende productie van sekt kreeg de aanplant van Spätburgunder anderhalve eeuw geleden een krachtige impuls, omdat daarvoor pure Burgunderwijngaarden werden aangelegd. Synoniemen voor Spätburgunder zijn Pinot Noir en in delen van Baden Klevner.

Betekenis van de Duitse Spätburgunder / Pinot Noir / Pinot Noire

In Duitsland zijn ongeveer 11.800 hectare wijngaard met Spätburgunder aangeplant. Dat komt overeen met een aandeel van ruim 10% van de totale aanplant. Producenten en consumenten tonen steeds meer waardering voor dit ras. Sinds het begin van de jaren negentig groeide de aanplant van Spätburgunder met meer dan 3000 hectare. De meeste stokken staan in Baden (bijna 5900 hectare) – met als zwaartepunt de Kaiserstuhl – en in de Pfalz (bijna 1600 hectare). Verder horen ook Rheinhessen en Württemberg met ruim 1200 hectare, evenals de Rheingau (400 hectare) en de Ahr met ruim 300 hectare tot de belangrijkste gebieden voor Spätburgunder. In tien gebieden staat hij op de lijst van Classicdruiven.

Teelt van de Spätburgunder/Pinot Noir

Dit edele en zeer oude ras vraagt de nodige zorg en stelt hoge eisen aan klimaat en bodem. Het gedijt het beste in zogenaamde ‘Rieslinglagen’, dat wil zeggen de beste locaties. Wanneer de groeicondities goed zijn, dan bereikt de Spätburgunder een topvorm en beloont hij de inspanningen met enkele van de mooiste rode wijnen ter wereld.

Vinificatie en smaak van de Spätburgunder/Pinot Noir

Spätburgunder wordt voornamelijk als droge rode wijn gevinifieerd, deels ook met een zeker restzoet. Hier en daar is ook rosé en sekt van Spätburgunder te vinden. Wanneer de druiven direct na de pluk geperst worden, dan wordt er uit het kleurloze sap een Blanc de Noir gemaakt, een witte wijn uit blauwe druiven. In het geval van hogere kwaliteiten voeden veel producenten hun wijnen op in barriques.

De Spätburgunder/Pinot Noir in het glas

Spätburgunders hebben een fruitig aroma met daarin wat amandel. Ze zijn vol en zacht van smaak. De typische Spätburgunder kan ruiken naar rijp rood fruit, variërend van aardbeien tot kersen, of naar zwart fruit van bramen tot zwarte bessen. Bij barriquewijnen komen daar accenten van vanille en kaneel bij. Men maakt onderscheid tussen het klassieke en moderne type. Traditioneel werden de beste Spätburgunders uit zeer rijpe druiven gemaakt. Ze hadden een roestachtige tint met niet te veel kleurintensiteit en ze waren mild van smaak met weinig tannine. Overigens vind men ook veel Spatburgunders met veel kleurintensiteit. Naast dit klassieke type wordt de moderne Spätburgunder steeds belangrijker. Dit type heeft een krachtige rode kleur, meer tannine, minder zuren en ondergaat vaak een korte lagering in kleine eikenhouten vaten.

Rode Spätburgunders zijn ideaal voor herfst en winter. Ze kunnen het best geserveerd worden op een graad of 16 à 17. Krachtige varianten zijn uitstekende begeleiders van vleesgebraad, wild of kaas. Weissherbst of Blanc de Noir, witte wijn van rode druif, die soms doet denken aan rosé, doet het goed bij voorgerechten en zacht vlees of als aperitief.

Naamconventies Spätburgunder / Pinot Noir

De namen worden op diverse manieren geschreven. Buiten Pinot Noir maar ook Pinot Noire (Pinot Noires) maar voor wat betreft de Duitse vertaling ziet men ook verbasteringen (wellicht vanwege de umlaut in het woord) als Spatburgunder, Spaetburgunder en spetburgunder. Pinot Noir blanc is hetzelfde als Spätburgunder Blanc de Noir. Dit is witte wijn van een blauwe druif.